περιοδικός τύπος

Η έκφραση υποδηλώνει το σύνολο εκείνο των εντύπων (επιθεωρήσεις, δελτία, ακαδημαϊκά δημοσιεύματα, εβδομαδιαία λαϊκά περιοδικά ποικίλων θεμάτων, εξειδικευμένες εκδόσεις, κόμικς, κ.λπ.) που, αν και έχουν μια κανονική περιοδικότητα, αφήνουν να περάσει από τεύχος σε τεύχος χρόνος απ’ ό,τι η ημερήσια εφημερίδα. Οι διαφορές μεταξύ περιοδικού και καθημερινού τύπου δεν συνίστανται τόσο στο σχήμα (που κάποτε είναι σχεδόντο ίδιο) ή στον αριθμό των σελίδων, που ποικίλλει πολύ, αλλά στην εκλογή των θεμάτων και στον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζονται. Στη μέση της απόστασης μεταξύ βιβλίου και εφημερίδας, το περιοδικό –με την όχι καθημερινή επικαιρότητά του και με τη δυνατότητα να εκφράζει τις προτιμήσεις μιας στιγμής ή ενός ορισμένου κοινού– έχει ως αποστολή να πληροφορεί, να ενημερώνει και συχνά να ψυχαγωγεί. Ιδιαίτερα η επιθεώρηση –λογοτεχνική ή γενικά πολιτιστικού περιεχομένου– έχει ως αποστολή, όπως δείχνει η λέξη, να επιθεωρεί, να διατυπώνει μια πιο μελετημένη κρίση ή μια βαθύτερη εξέταση των πολιτιστικών ή πολιτικών γεγονότων που σχετίζονται με μια ορισμένη πρόσφατη περίοδο. Αν και το περιοδικό, του οποίου η καταγωγή είναι παλιότερη από την εφημερίδα, μπορεί να ειπωθεί ότι διαφοροποιήθηκε σαφώς από αυτή μόνο από το τέλος του 18ου αι. (εφημερίδα), πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι τον 17ο και 18ο αι. ο περιοδικός τύπος παίρνει σιγά-σιγά καινούργια χαρακτηριστικά, όταν άρχισε να γίνεται αισθητή η ανάγκη εφημερίδων με περιεχόμενο διαφορετικό από της απλής πληροφόρησης. Με τη Journal des Savants –που πολύ σύντομα τη μετέφρασαν και τη μιμήθηκαν σε διάφορες χώρες– γεννιόταν το 1665 ένας περιοδικός τύπος μορφωτικού χαρακτήρα και, το 1672, η Mercure Galant, που έφτασε τις διακόσιες μηνιαίες σελίδες, μπορεί να θεωρηθεί, με το ποικίλο, ελαφρό, σκανδαλιστικό περιεχόμενό της, ο αληθινός γενάρχης των σημερινών εβδομαδιαίων περιοδικών επικαιρότητας. Το 18ο αι., ωστόσο, το μορφωτικό περιοδικό απέκτησε νέα πολεμική ορμή και ισχυρό ηθικό κύρος κυρίως στην Αγγλία (Spectator, Taller). Όταν, μετά τη Γαλλική Επανάσταση, εμφανίστηκε η ημερησία ειδησεογραφική εφημερίδα, ο περιοδικός τύπος έγινε ένα σαφώς καθορισμένο είδος έκδοσης και απέκτησε πλήρη ωριμότητα. Στη Γαλλία εμφανιζόταν η Revue de Paris (1829), μια από τις μεγαλύτερες λογοτεχνικές επιθεωρήσεις της Ευρώπης, με τη συνεργασία επιφανών συγγραφέων, όπως ο Μπαλζάκ και ο Φλομπέρ, όπου δημοσιεύτηκε σε επιφυλλίδα η Μαντάμ Mποβαρί, και η Revue des deux Mondes (1829), που αποτέλεσε αργότερα υπόδειγμα για τη Γαλλία και για ολόκληρη την Ευρώπη. Στο 19ο αι. διαδίδονται σε όλες τις χώρες του κόσμου τα εικονογραφημένα περιοδικά και εμφανίζονται τα πρώτα εβδομαδιαία σατιρικά περιοδικά, πλούσια σε σκίτσα και γελοιογραφίες, όπως το περίφημο γαλλικό Charivari (1832). Αργότερα η εισαγωγή της έγχρωμης εικόνας και οι συνεχώς βελτιούμενες μέθοδοι εκτύπωσης μεταβάλλουν ριζικά τη μορφή των περιοδικών. Στον αιώνα μας τα περιοδικά, που εκφράζουν τα πιο ποικίλα πολιτικά και πολιτιστικά ρεύματα, είναι τόσα, ώστε είναι αδύνατη έστω και μια συνοπτική αναφορά τους. Την τελευταία δεκαετία τα εξειδικευμένα περιοδικά κυριάρχησαν, π,χ. Για τη γυναίκα, τη μόδα, τον άνδρας, τις επιχειρήσεις, την τεχνολογία, το αυτοκίνητο, κ.λπ. Το περιοδικό «Νέος Κόσμος» (1973). Το περιοδικό «Επιθεώρηση Τέχνης» (1959). Περιοδικό πανευρωπαϊκής φήμης: το γαλλικό «Le Bon Ton», που ιδρύθηκε το 1837. Το αγγλικό «Apollo», που ιδρύθηκε το 1883 και είχε μεγάλη κυκλοφορία στις αγγλόφωνες χώρες.